Rickettsialpox
![Ento 423 IVM Project - Rickettsialpox](https://i.ytimg.com/vi/QLA6ZH1m_V0/hqdefault.jpg)
Rickettsialpox ndi matenda omwe amafalikira ndi nthata. Zimayambitsa zotupa ngati nkhuku mthupi.
Rickettsialpox imayambitsidwa ndi mabakiteriya, Rickettsia akari. Amapezeka ku United States ku New York City ndi madera ena amzindawu. Zawonekeranso ku Europe, South Africa, Korea, ndi Russia.
Tizilombo toyambitsa matenda timafalikira chifukwa cholumwa ndi nthata zomwe zimakhala pa mbewa.
Matendawa amayamba pomwe mite amaluma ngati chotupa chopweteka, cholimba, chofiira (nodule). Nkhunduyo imayamba kukhala chotupa chodzaza madzi chomwe chimaphulika ndikuphwanya. Chotupacho chimatha kukhala mainchesi 1 (2.5 masentimita) mulifupi. Ziphuphu nthawi zambiri zimawoneka pankhope, thunthu, mikono, ndi miyendo. Sizimapezeka padzanja komanso pamapazi. Zizindikiro nthawi zambiri zimayamba masiku 6 mpaka 15 mutakumana ndi mabakiteriya.
Zizindikiro zina zitha kuphatikiza:
- Kusasangalala ndi kuwala kowala (photophobia)
- Malungo ndi kuzizira
- Mutu
- Kupweteka kwa minofu
- Ziphuphu zomwe zimawoneka ngati nthomba
- Kutuluka thukuta
- Mphuno yothamanga
- Chikhure
- Tsokomola
- Mafupa okulirapo
- Kutaya njala
- Nseru kapena kusanza
Kutupa sikumva kuwawa ndipo kumatha kumapeto kwa sabata.
Wothandizira zaumoyo adzafufuza kuti apeze zotupa zomwe zikufanana ndi nthomba.
Ngati rickettsialpox akukayikira, mayeserowa atha kuchitidwa:
- Kuwerengera kwathunthu kwa magazi (CBC)
- Kuyesedwa kwa magazi seramu (maphunziro a serologic)
- Kusokoneza ndi chikhalidwe cha kuthamanga
Cholinga cha mankhwalawa ndikuchiza matendawa pomwa maantibayotiki. Doxycycline ndi mankhwala osankhika. Kuchiza ndi maantibayotiki kumachepetsa nthawi yazizindikiro mpaka 24 mpaka maola 48.
Popanda chithandizo, matendawa amatha m'masiku 7 mpaka 10.
Kuchira kwathunthu kumayembekezereka ngati maantibayotiki atengedwa monga adalangizira.
Nthawi zambiri pamakhala zovuta ngati matenda akuchiritsidwa.
Itanani omwe akukuthandizani ngati inu kapena mwana wanu muli ndi zizindikiro za rickettsialpox.
Kulamulira mbewa kumathandiza kupewa kufalikira kwa rickettsialpox.
Rickettsia akari
Elston DM. Matenda a bakiteriya ndi rickettsial. Mu: Callen JP, Jorizzo JL, Zone JJ, Piette WW, Rosenbach MA, Vleugels RA, olemba. Zizindikiro Zamatenda a Matenda Aakulu. 5th ed. Philadelphia, PA: Elsevier; 2017: mutu 32.
Wachinayi PE, Raoult D. Rickettsia akari (Rickettsialpox). Mu: Bennett JE, Dolin R, Blaser MJ, olemba., Eds. Mandell, Douglas, ndi Bennett's Principles and Practice of Infectious Diseases. 9th ed. Philadelphia, PA: Elsevier; 2020: chap 187.