Kugonana kotetezeka

Kugonana motetezeka kumatanthauza kuchitapo kanthu musanachitike komanso mukamagonana zomwe zingakulepheretseni kutenga matenda, kapena kupereka kachilombo kwa wokondedwa wanu.
Matenda opatsirana pogonana ndi matenda omwe amatha kufalikira kwa munthu wina kudzera mukugonana. Matenda opatsirana pogonana ndi awa:
- Chlamydia
- Zilonda zam'mimba
- Maliseche maliseche
- Chifuwa
- Chiwindi
- HIV
- HPV
- Chindoko
Matenda opatsirana pogonana amatchedwanso matenda opatsirana pogonana.
Matendawa amafalikira ndikumakhudzana mwachindunji ndi zilonda kumaliseche kapena mkamwa, madzi amthupi, kapena nthawi zina khungu kuzungulira maliseche.
Musanagonane:
- Dziwani bwenzi lanu ndikukambirana mbiri yanu yakugonana.
- Osamverera kukakamizidwa kugonana.
- Osamagonana ndi wina aliyense koma mnzanu.
Wogonana naye akhale munthu amene mukudziwa kuti alibe matenda opatsirana pogonana. Musanagonane ndi bwenzi latsopano, aliyense wa inu ayenera kuyezetsa matenda opatsirana pogonana ndikugawana zotsatira zake.
Ngati mukudziwa kuti muli ndi matenda opatsirana pogonana monga HIV kapena herpes, dziwitsani aliyense amene akugonana naye izi musanagonane. Muloleni kuti asankhe zochita. Ngati nonse mukugwirizana zogonana, gwiritsani ntchito kondomu ya latex kapena polyurethane.
Gwiritsani ntchito kondomu pakugonana konse, kumatako, ndi mkamwa.
- Kondomu iyenera kukhalapo kuyambira koyambirira mpaka kumapeto kwa zochitika zogonana. Gwiritsani ntchito nthawi zonse mukamagonana.
- Kumbukirani kuti matenda opatsirana pogonana amatha kufalikira mwa kukhudzana ndi malo apakhungu kumaliseche. Kondomu imachepetsa koma siyimathetsa chiopsezo chotenga matenda opatsirana pogonana.
Malangizo ena ndi awa:
- Gwiritsani ntchito mafuta. Atha kuthandizira kuchepetsa mwayi woti kondomu ingaphwanye.
- Gwiritsani ntchito mafuta othira madzi okha. Mafuta opangira mafuta kapena mafuta amtundu wa mafuta amatha kuyambitsa latex kufooka ndikung'amba.
- Makondomu a polyurethane samangoduka kuposa makondomu, koma amawononga zambiri.
- Kugwiritsa ntchito kondomu ya nonoxynol-9 (spermicide) kumawonjezera mwayi wofalitsa kachilombo ka HIV.
- Khalani oganiza bwino. Mowa ndi mankhwala osokoneza bongo zimasokoneza malingaliro anu. Ngati simuli oledzera, mwina simungasankhe wokwatirana naye mosamala. Mutha kuyiwalanso kugwiritsa ntchito kondomu, kapena kugwiritsa ntchito molakwika.
Kayezetseni pafupipafupi matenda opatsirana pogonana ngati muli ndi zibwenzi zatsopano. Matenda ambiri opatsirana pogonana alibe zisonyezo, ndiye muyenera kuyesedwa nthawi zambiri ngati pali mwayi uliwonse woti mwawululidwa. Mudzakhala ndi zotsatira zabwino kwambiri ndipo sizingafalitse matendawa ngati mutapezeka msanga.
Ganizirani zopezera katemera wa HPV kuti asatenge kachilombo ka papillomavirus. Kachilomboka kangakuike pachiwopsezo chotenga maliseche komanso khansa ya khomo lachiberekero mwa amayi.
Chlamydia - kugonana kotetezeka; STD - kugonana kotetezeka; Matenda opatsirana pogonana - kugonana kotetezeka; Kugonana - kugonana kotetezeka; GC - kugonana kotetezeka; Gonorrhea - kugonana kotetezeka; Herpes - kugonana kotetezeka; HIV - kugonana kotetezeka; Makondomu - kugonana kotetezeka
Kondomu ya akazi
Kondomu ya abambo
Ma STD ndi zachilengedwe
Chindoko chachikulu
Del Rio C, Cohen MS. Kupewa matenda opatsirana pogonana. Mu: Goldman L, Schafer AI, olemba. Mankhwala a Goldman-Cecil. 26 wa. Philadelphia, PA: Elsevier; 2020: chap 363.
Gardella C, Eckert LO, Lentz GM. Matenda opatsirana pogonana: maliseche, nyini, khomo pachibelekeropo, matenda owopsa, endometritis, ndi salpingitis. Mu: Lobo RA, Gershenson DM, Lentz GM, Valea FA, olemba. Gynecology Yambiri. Wachisanu ndi chiwiri. Philadelphia, PA: Elsevier; 2017: chap 23.
LeFevre ML; Gulu Lankhondo Loteteza ku US. Njira zoperekera upangiri popewa matenda opatsirana pogonana: Ndemanga ya US Preventive Services Task Force. Ann Intern Med. 2014; 161 (12): 894-901. PMID: 25244227 pubed.ncbi.nlm.nih.gov/25244227/.
McKinzie J. Matenda opatsirana pogonana. Mu: Makoma RM, Hockberger RS, Gausche-Hill M, eds. Rosen's Emergency Medicine: Concepts and Clinical Practice. 9th ed. Philadelphia, PA: Elsevier; 2018: chap 88.
Ntchito Yogwirira Ntchito KA, Bolan GA; Malo Othandizira Kuletsa ndi Kupewa Matenda. Malangizo opatsirana pogonana, 2015. Malangizo a MMWR Rep. 2015; 64 (RR-03): 1-137. MAFUNSO: PMED: 26042815. Pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26042815/.