Kodi Ndi Mankhwala Amotani Omwe Amapezeka mu Psoriasis?

Zamkati

• Psoriasis ndi mankhwala akumwa
• Njira # 1: Acitretin
• Zotsatira zoyipa za acitretin
• Mimba ndi acitretin
• Njira # 2: Cyclosporine
• Zotsatira zoyipa za cyclosporine
• Zowopsa zina za cyclosporine
• Njira # 3: Methotrexate
• Zotsatira zoyipa za methotrexate
• Zowopsa zina za methotrexate
• Njira # 4: Apremilast
• Zotsatira zoyipa za apremilast
• Zowopsa zina za apremilast
• Kodi psoriasis amathandizidwanso bwanji?
• Zamoyo
• Mankhwala owala
• Mankhwala opatsirana
• Mfundo yofunika

Mfundo Zazikulu

1. Ngakhale atalandira chithandizo, psoriasis sidzatheratu.
2. Chithandizo cha Psoriasis chimafuna kuchepetsa zizindikilo ndikuthandizira matendawa kukhululukidwa.
3. Mankhwala apakamwa atha kukhala njira yabwino ngati psoriasis yanu ndi yovuta kwambiri kapena siyiyankha mankhwala ena.

Psoriasis ndi mankhwala akumwa

Psoriasis ndimatenda omwe amayamba chifukwa cha autoimmune omwe amachititsa khungu lofiira, lakuda, lotupa. Zigawozi nthawi zambiri zimaphimbidwa ndi mamba yoyera ya silvery yotchedwa plaques. Nthawi zina, khungu lomwe lakhudzidwa limasweka, kutuluka magazi, kapena kutuluka. Anthu ambiri amamva kutentha, kupweteka, komanso kukoma mtima pakhungu lomwe lakhudzidwa.

Psoriasis ndi matenda osachiritsika. Ngakhale atalandira chithandizo, psoriasis sidzatheratu. Chifukwa chake, chithandizo chimayesetsa kuchepetsa zizindikilo ndikuthandizira matendawa kukhululukidwa. Kukhululukidwa ndi nthawi yanthawi yayitali yopanda matenda. Izi zikutanthauza kuti pali zochepa zochepa.

Pali njira zingapo zamankhwala zomwe mungapeze psoriasis, kuphatikiza mankhwala am'kamwa. Mankhwala apakamwa ndi njira yothandizira, zomwe zikutanthauza kuti zimakhudza thupi lanu lonse. Mankhwalawa amatha kukhala amphamvu kwambiri, motero madotolo amangowapatsa ma psoriasis owopsa. Nthawi zambiri, mankhwalawa amasungidwa kwa anthu omwe sanachite bwino ndi mankhwala ena a psoriasis. Tsoka ilo, amatha kuyambitsa zovuta zina ndi zina.

Pemphani kuti mudziwe zambiri zamankhwala odziwika bwino amkamwa komanso zovuta zawo komanso kuwopsa kwawo.

Njira # 1: Acitretin

Acitretin (Soriatane) ndi retinoid wamlomo. Retinoids ndi mtundu wa vitamini A. Acitretin ndiye retinoid yokhayo yomwe imagwiritsidwa ntchito pochiza psoriasis mwa akulu. Zitha kuyambitsa zovuta zoyipa. Chifukwa cha izi, adotolo amangokupatsani mankhwalawa kwakanthawi kochepa. Psoriasis yanu ikayamba kukhululukidwa, dokotala wanu akhoza kukulangizani kuti musiye kumwa mankhwalawa mpaka mutayambanso.

Zotsatira zoyipa za acitretin

Zotsatira zofala kwambiri za acitretin ndi monga:

• khungu ndi milomo yotupa
• kutayika tsitsi
• pakamwa pouma
• malingaliro aukali
• amasintha momwe mumamvera komanso momwe mumakhalira
• kukhumudwa
• mutu
• ululu kumbuyo kwa maso anu
• kupweteka pamodzi
• kuwonongeka kwa chiwindi

Nthawi zambiri, zovuta zoyipa zimatha kuchitika. Itanani dokotala wanu nthawi yomweyo ngati mungakumane ndi izi:

• kusintha masomphenya kapena kutayika kwa masomphenya a usiku
• kupweteka mutu
• nseru
• kupuma movutikira
• kutupa
• kupweteka pachifuwa
• kufooka
• kuyankhula molakwika
• chikasu cha khungu lako kapena kuyera kwa maso ako

Mimba ndi acitretin

Onetsetsani kuti mukukambirana za kubereka kwanu ndi dokotala musanayambe kumwa acitretin. Mankhwalawa amatha kuyambitsa mavuto ndi njira zina zolerera. Simuyenera kutenga acitretin ngati muli ndi pakati kapena mukukonzekera kutenga pakati. Mukasiya acitretin, simuyenera kutenga pakati pazaka zitatu zikubwerazi.

Ngati ndinu mayi yemwe angakhale ndi pakati, simuyenera kumwa mowa mukamamwa mankhwalawa komanso kwa miyezi iwiri mutasiya kumwa. Kuphatikiza acitretin ndi mowa kumasiya mankhwala owopsa mthupi lanu. Izi zitha kuvulaza pakati mtsogolo. Izi zimatha mpaka zaka zitatu mutamaliza chithandizo.

Njira # 2: Cyclosporine

Cyclosporine ndi immunosuppressant. Ilipo ngati mankhwala omwe amadziwika ndi dzina loti Neoral, Gengraf, ndi Sandimmune. Amagwiritsidwa ntchito pochiza psoriasis ngati mankhwala ena sagwira ntchito.

Cyclosporine imagwira ntchito pochepetsa chitetezo chamthupi. Imalepheretsa kapena kuyimitsa kuchitapo kanthu m'thupi komwe kumayambitsa zizindikiro za psoriasis. Mankhwalawa ndi olimba kwambiri ndipo amatha kuyambitsa mavuto ena.

Zotsatira zoyipa za cyclosporine

Zotsatira zofala kwambiri za cyclosporine ndi monga:

• mutu
• malungo
• kupweteka m'mimba
• nseru
• kusanza
• kukula kosafunika kwa tsitsi
• kutsegula m'mimba
• kupuma movutikira
• kugunda kwapang'onopang'ono kapena kofulumira
• kusintha mkodzo
• kupweteka kwa msana
• kutupa kwa manja ndi mapazi anu
• kuvulaza kapena kutuluka mwachilendo
• kutopa kwambiri
• kufooka kwambiri
• kuthamanga kwa magazi
• kugwedezeka kwa manja (kunjenjemera)

Zowopsa zina za cyclosporine

Cyclosporine ingayambitsenso mavuto ena. Izi zikuphatikiza:

• Kuyanjana kwa mankhwala. Mitundu ina ya cyclosporine singagwiritsidwe ntchito nthawi yomweyo kapena pambuyo pa mankhwala ena a psoriasis. Uzani dokotala wanu za mankhwala aliwonse omwe mwalandira kapena mukumwa. Izi zimaphatikizapo mankhwala ochiritsira psoriasis, komanso chithandizo cha zinthu zina. Ngati mukuvutika kukumbukira kuti ndi mankhwala ati omwe mwamwa, omwe anthu ambiri amachita, funsani wamankhwala wanu kuti awapatse mndandanda wa mankhwalawo.
• Kuwonongeka kwa impso. Dokotala wanu amayang'ana kuthamanga kwa magazi musanamwe komanso mukamamwa mankhwalawa. Muyeneranso kuti muyesedwe mkodzo pafupipafupi. Izi ndichifukwa chake dokotala wanu amatha kuwona kuwonongeka kwa impso. Dokotala wanu akhoza kuyimitsa kapena kuyimitsa chithandizo chanu ndi cyclosporine kuti muteteze impso zanu.
• Matenda. Cyclosporine imakweza chiopsezo chotenga matenda. Muyenera kupewa kukhala pafupi ndi anthu odwala kuti musatenge majeremusi awo. Sambani m'manja nthawi zambiri. Ngati muli ndi zizindikiro za matenda, pitani kuchipatala nthawi yomweyo.
• Mavuto amanjenje amanjenje. Mankhwalawa amathanso kuyambitsa mavuto amanjenje. Uzani dokotala wanu nthawi yomweyo ngati muli ndi izi:
  • kusintha kwamaganizidwe
  • kufooka kwa minofu
  • masomphenya amasintha
  • chizungulire
  • kutaya chidziwitso
  • kugwidwa
  • chikasu cha khungu lako kapena kuyera kwa maso ako
  • magazi mkodzo wanu

Njira # 3: Methotrexate

Methotrexate (Trexall) ndi gulu la mankhwala lotchedwa antimetabolites. Mankhwalawa amaperekedwa kwa anthu omwe ali ndi psoriasis yoopsa omwe sanachite bwino ndi mankhwala ena. Ikhoza kuchepetsa kukula kwa maselo akhungu ndikuletsa masikelo kuti asapangidwe.

Zotsatira zoyipa za methotrexate

Zotsatira zofala kwambiri za methotrexate ndizo:

• kutopa
• kuzizira
• malungo
• nseru
• kupweteka m'mimba
• chizungulire
• kutayika tsitsi
• kufiira kwamaso
• kupweteka mutu
• chingamu chachifundo
• kusowa chilakolako
• matenda

Dokotala wanu angakulimbikitseni zowonjezera folic acid (vitamini B) zowonjezerapo kuti muteteze ku zovuta zina.

Nthawi zina, mankhwalawa amatha kuyambitsa mavuto owopsa. Kuopsa kokhala ndi zotsatirazi kumawonjezeka ndi kuchuluka kwa mankhwala. Itanani dokotala wanu nthawi yomweyo ngati mungakumane ndi izi:

• magazi osazolowereka
• chikasu chachikopa kapena maso anu oyera
• mkodzo wamdima kapena magazi mkodzo wanu
• chifuwa chowuma chomwe sichimatulutsa phlegm
• zosokoneza, zomwe zingaphatikizepo kuvutika kupuma, zidzolo, kapena ming'oma

Zowopsa zina za methotrexate

Methotrexate ingayambitsenso mavuto ena. Izi zikuphatikiza:

• Kuyanjana kwa mankhwala. Simuyenera kuphatikiza mankhwalawa ndi mankhwala ena chifukwa chowopsa cha zovuta zina. Izi zitha kuphatikizira mankhwala osagwiritsa ntchito zotupa omwe amapezeka pakauntala. Lankhulani ndi dokotala wanu za kuyanjana kwina kwakukulu komwe kungachitike ngati mutamwa mankhwala.
• Kuwonongeka kwa chiwindi. Ngati mankhwalawa atengedwa kwa nthawi yayitali, amatha kuwononga chiwindi. Simuyenera kumwa methotrexate ngati mukuwonongeka pachiwindi kapena mbiri yakumwa mowa mopitirira muyeso kapena matenda a chiwindi. Dokotala wanu angakulimbikitseni kuti chiwindi chiwonongeke.
• Zotsatira za matenda a impso. Lankhulani ndi dokotala musanamwe mankhwalawa ngati muli ndi matenda a impso. Mungafunike mlingo wosiyana.
• Kuvulaza mimba. Amayi omwe ali ndi pakati, akuyamwitsa, kapena akukonzekera kutenga pakati sayenera kugwiritsa ntchito mankhwalawa. Amuna sayenera kutenga amayi apakati akamalandira chithandizo komanso kwa miyezi itatu atasiya mankhwalawa. Amuna ayenera kugwiritsa ntchito kondomu nthawi yonseyi.

Njira # 4: Apremilast

Mu 2014, US Food and Drug Administration (FDA) idavomereza apremilast (Otezla) kuchiza psoriasis ndi psoriatic nyamakazi kwa akulu. Apremilast amaganiza kuti amagwira ntchito m'thupi lanu ndikuchepetsa kuyankha kwa thupi lanu pakatupa.

Zotsatira zoyipa za apremilast

Malinga ndi a FDA, zovuta zoyipa zomwe anthu adakumana nazo pazoyeserera zamankhwala ndi izi:

• mutu
• nseru
• kutsegula m'mimba
• kusanza
• zizindikiro zozizira, monga mphuno yothamanga
• kupweteka m'mimba

Anthu omwe amamwa mankhwalawa amanenanso kukhumudwa pafupipafupi pamayesero azachipatala kuposa anthu omwe amatenga malowa.

Zowopsa zina za apremilast

Zina mwazovuta zomwe zingachitike chifukwa chogwiritsa ntchito apremilast ndi izi:

• Kuchepetsa thupi. Apremilast amathanso kuyambitsa kuwonda kosadziwika. Dokotala wanu ayenera kuyang'anitsitsa kulemera kwanu chifukwa cha kuchepa kwa thupi kosadziwika panthaŵi ya chithandizo.
• Zotsatira za matenda a impso. Lankhulani ndi dokotala musanamwe mankhwalawa ngati muli ndi matenda a impso. Mungafunike mlingo wosiyana.
• Kuyanjana kwa mankhwala. Simuyenera kuphatikiza apremilast ndi mankhwala ena, chifukwa zimapangitsa kuti apremilast ikhale yopanda ntchito. Zitsanzo za mankhwalawa ndi monga mankhwala olanda a carbamazepine, phenytoin, ndi phenobarbital. Lankhulani ndi dokotala wanu za mankhwala ena omwe mukumwa musanayambe apremilast.

Kodi psoriasis amathandizidwanso bwanji?

Mankhwala ochiritsira amaphatikizanso mankhwala obayidwa ndi jakisoni. Mofanana ndi mankhwala am'kamwa, mankhwala obayidwa otchedwa biologics amagwira ntchito mthupi lanu lonse kuti muchepetse matendawa. Komanso mankhwala ena amaphatikizapo mankhwala ochepetsa mphamvu komanso mankhwala apakhungu.

Zamoyo

Mankhwala ena obaya jakisoni amasintha chitetezo chamthupi. Izi zimadziwika kuti biologics. Biologics imavomerezedwa pochiza psoriasis pang'ono. Amagwiritsidwa ntchito ngati thupi lanu silinayankhe kuchipatala kapena mwa anthu omwe amakhalanso ndi matenda a psoriatic.

Zitsanzo za biologics omwe amagwiritsidwa ntchito pochizira psoriasis ndi awa:

• etanercept (Enbrel)
• infliximab (Kutulutsa)
• adalimumab (Humira)
• ustekinumab (Stelara)

Mankhwala owala

Chithandizochi chimaphatikizapo kuwonetseredwa kowonekera kwa kuwala kwachilengedwe kapena kopanga kwa ultraviolet. Izi zitha kuchitika zokha kapena kuphatikiza ndi mankhwala ena.

Njira zochiritsira monga:

• Kujambula kwa UVB
• mankhwala ochepa a UVB
• psoralen kuphatikiza mankhwala a ultraviolet A (PUVA)
• excimer laser mankhwala

Mankhwala opatsirana

Mankhwala apakhungu amagwiritsidwa ntchito pakhungu lanu. Mankhwalawa amagwira ntchito bwino kwambiri pa psoriasis wofatsa. Milandu yovuta kwambiri, mankhwala am'mutu amatha kuphatikizidwa ndi mankhwala akumwa kapena mankhwala opepuka.

Mankhwala ochiritsira amtunduwu ndi awa:

• chinyezi
• salicylic acid
• phula lamakala
• mafuta a corticosteroid
• mavitamini D ofanana
• retinoids
• anthralin (Dritho-khungu)
• calcineurin inhibitors, monga tacrolimus (Prograf) ndi pimecrolimus (Elidel)

Mfundo yofunika

Ngati muli ndi psoriasis, kambiranani zosankha zanu ndi dokotala wanu. Matendawa akamakula, mungafunike kusintha mankhwala. Mungafunike chithandizo champhamvu ngati psoriasis imakula kwambiri kapena siyiyankha mankhwala. Pazochitikazi, mankhwala akumwa akhoza kukhala njira yabwino.

Komanso lankhulani ndi dokotala wanu za momwe mankhwalawa angakukhudzireni. Gwirani ntchito ndi dokotala wanu kuti mupeze mankhwala omwe amathandiza kuthetsa zizindikiro zanu za psoriasis popanda kuyambitsa zovuta zina.