Kufufuta

Zamkati

• Chidule
• Kodi khungu lingakhale labwino?
• Kodi kuwala kwa UV ndi chiyani, ndipo kumakhudza bwanji khungu?
• Kodi kuopsa kwa khungu ndi kotani?
• Kodi ndiyenera kuchita chiyani kuti nditeteze khungu langa ku cheza cha UV?
• Kodi pofufuta m'nyumba siotetezeka kuposa khungu lamoto padzuwa?
• Kodi pali njira zabwino zotetezera khungu?

Chidule

Kodi khungu lingakhale labwino?

Anthu ena amaganiza kuti kufufuta khungu kumawunikira kuwala. Koma kufufuta, kaya panja kapena m'nyumba ndi bedi lofufuta, sikuli bwino konse. Ikukuwonetsani kuunikira koopsa ndikukuyikani pachiwopsezo cha mavuto azaumoyo monga khansa ya khansa ndi khansa ina yapakhungu.

Kodi kuwala kwa UV ndi chiyani, ndipo kumakhudza bwanji khungu?

Dzuwa limayenda padziko lapansi ngati chisakanizo cha kunyezimira kowoneka komanso kosawoneka. Mazira ena alibe vuto kwa anthu. Koma kuwala kwamtundu umodzi, wa ultraviolet (UV), kumatha kubweretsa mavuto. Ndi mtundu wa radiation. Magetsi a UV amathandiza thupi lanu kupanga vitamini D, koma kuwonekera kwambiri kumawononga khungu lanu. Anthu ambiri amatha kutenga vitamini D yomwe amafunikira ndikungotuluka padzuwa mphindi 5 mpaka 15 kawiri kapena katatu pamlungu.

Pali mitundu itatu ya cheza cha UV. Awiri mwa iwo, UVA ndi UVB, amatha kufikira padziko lapansi ndikukhudza khungu lanu. Kugwiritsa ntchito bedi lofufuta kumakuwonetsani ku UVA ndi UVB.

Magetsi a UVB amatha kuyambitsa kutentha kwa dzuwa. Magetsi a UVA amatha kuyenda kwambiri pakhungu kuposa cheza cha UVB. Khungu lanu likakhala pa UVA, limayesetsa kudziteteza kuti lisawonongeke. Imachita izi popanga melanini, yomwe ndi khungu lomwe limapangitsa khungu lanu kukhala lamdima. Ndizomwe zimakupatsa khungu. Izi zikutanthauza kuti khungu lanu ndi chizindikiro cha kuwonongeka kwa khungu.

Kodi kuopsa kwa khungu ndi kotani?

Popeza khungu limatanthauza kuwonetseredwa kwambiri ndi kuwala kwa UV, kumatha kuwononga khungu lanu ndikupangitsa mavuto azaumoyo monga

• Kukalamba msanga msanga, zomwe zingapangitse khungu lanu kukhala lolimba, lachikopa, ndi makwinya. Muthanso kukhala ndi malo akuda pakhungu lanu. Izi zimachitika chifukwa kukhala ndi nthawi yayitali pamawala a UV kumapangitsa khungu lanu kuchepa. Mukakhala padzuwa kwambiri, khungu lanu limayamba msinkhu.
• Khansa yapakhungu, kuphatikizapo khansa ya pakhungu. Izi zitha kuchitika chifukwa kuwala kwa UV kumawononga DNA yama cell anu akhungu ndikusokoneza thupi lanu kuthana ndi khansa.
• Actinic keratosis, chigamba chokulira, chokhala ndi mikwingwirima chomwe nthawi zambiri chimakhala m'malo omwe padzuwa limakhala, monga nkhope, khungu, kumbuyo kwa manja, kapena chifuwa. Amatha kukhala khansa.
• Kuwonongeka kwa diso, kuphatikizapo ng'ala ndi photokeratitis (khungu khungu)
• Chitetezo chamthupi chofooka, zomwe zimatha kukulitsa chidwi chanu ndi kuwala kwa dzuwa, kuchepetsa zotsatira za katemera, ndikupangitsani kuyankha mankhwala ena.

Kodi ndiyenera kuchita chiyani kuti nditeteze khungu langa ku cheza cha UV?

• Chepetsani kuwonekera padzuwa. Yesetsani kuti musatuluke padzuwa pakati pa 10 koloko mpaka 4 koloko masana, pomwe cheza chake ndi champhamvu kwambiri. Koma kumbukirani kuti mumakhalabe padzuwa mukakhala panja masiku akuda kapena muli mumthunzi.
• Gwiritsani ntchito zoteteza ku dzuwa ndi zoteteza dzuwa (SPF) 15 kapena kupitilira apo. Iyeneranso kukhala yotchinga dzuwa, zomwe zikutanthauza kuti zimakupatsani chitetezo cha UVA ndi UVB. Ngati muli ndi khungu lowala kwambiri, gwiritsani ntchito SPF 30 kapena kupitilira apo. Ikani mafuta oteteza ku dzuwa mphindi 20-30 musanatuluke panja ndikuwapakiranso mafuta pakadutsa maola awiri.
• Valani magalasi omwe amaletsa kuwala kwa UVA ndi UVB. Magalasi okutira mozungulira amathandizira kwambiri chifukwa amaletsa cheza cha UV kuti chisalowe mbali.
• Valani chipewa. Mutha kupeza chitetezo chabwino kwambiri ndi chipewa chachikulu chomwe chimapangidwa ndi nsalu yoluka, monga chinsalu.
• Valani zovala zoteteza monga malaya ataliatali ndi mathalauza ataliatali ndi masiketi. Zovala zopangidwa ndi nsalu zolimba zimapereka chitetezo chabwino kwambiri.

Ndikofunikanso kuyang'ana khungu lanu kamodzi pamwezi. Ngati muwona malo atsopano kapena osintha kapena ma moles, pitani kukaonana ndi omwe amakuthandizani.

Kodi pofufuta m'nyumba siotetezeka kuposa khungu lamoto padzuwa?

Kufufuta m'nyumba si kwabwino kusiyana ndi kusenda dzuwa; imakuwonetseranso kuwala kwa UV ndikuwononga khungu lanu. Mabedi osanjikiza amagwiritsa ntchito kuwala kwa UVA, chifukwa chake amakupatsani kuwala kwa ma UVA kuposa momwe mungapezere pofufuta padzuwa. Magetsi owunikira amakuwonetsani ku cheza china cha UVB.

Anthu ena amaganiza kuti kupeza "base tan" pamalo osungira nsalu kumatha kukutetezani mukapita padzuwa. Koma "base tan" imawononga khungu lanu ndipo sikungakulepheretseni kuwotchedwa ndi dzuwa mukamapita panja.

Kufufuta m'nyumba ndi koopsa kwambiri kwa achinyamata. Muli ndi chiopsezo chachikulu cha khansa ya khansa ngati mutayamba khungu lamkati mukadali achinyamata kapena achikulire.

Kafukufuku wina wasonyeza kuti kufufuta khungu nthawi zambiri kumatha kukhala kovuta. Izi zitha kukhala zowopsa chifukwa nthawi zambiri mukamayeretsa khungu, mumawononga kwambiri khungu lanu.

Kodi pali njira zabwino zotetezera khungu?

Palinso njira zina zowonera, koma sizabwino zonse:

• Mapiritsi okutira khalani ndi chowonjezera chowonjezera chomwe chimatembenuza khungu lanu lalanje mukazitenga. Koma zitha kukhala zowopsa ndipo sizivomerezedwa ndi Food and Drug Administration (FDA).
• Makina opanda zingwe mulibe chiopsezo chodziwika ndi khansa yapakhungu, koma muyenera kusamala. Mafuta ambiri opopera, ma lotions, ndi ma gels amagwiritsa ntchito DHA, chowonjezera chowoneka chomwe chimapangitsa khungu lanu kuwoneka lotopa. DHA imaonedwa ngati yotetezeka kuti igwiritsidwe ntchito kunja kwa thupi lanu ndi FDA. Muyenera kuwonetsetsa kuti sizilowa m'mphuno, m'maso, kapena mkamwa. Ngati mumagwiritsa ntchito khungu lamoto, samalani kuti musapume utsiwo. Komanso, kumbukirani kuti "ma tani" awa samakutetezani ku cheza cha UV mukamapita panja.