Maliseche nsungu - kudzikonda chisamaliro

Ndi zachilendo kukhala ndi nkhawa mutazindikira kuti muli ndi matenda opatsirana pogonana. Koma dziwani kuti simuli nokha. Anthu mamiliyoni ambiri ali ndi kachilomboka. Ngakhale kulibe mankhwala, matenda opatsirana pogonana amatha kuchiritsidwa. Tsatirani malangizo a omwe amakupatsani chithandizo chamankhwala ndikutsata.

Mtundu umodzi wa kachilombo ka herpes kamakhala m'thupi mwa kubisala mkati mwa maselo amitsempha. Ikhoza kukhala "tulo" (kugona) kwa nthawi yayitali. Tizilomboti tikhoza "kudzuka" (kuyambiranso) nthawi iliyonse. Izi zitha kuyambitsidwa ndi:

• Kutopa
• Kukhumudwa maliseche
• Kusamba
• Kupsinjika kwakuthupi kapena kwamaganizidwe
• Kuvulala

Matendawa amasiyana mosiyanasiyana mwa anthu omwe ali ndi herpes. Anthu ena amakhala ndi kachilomboka ngakhale kuti sanakhalepo ndi zizindikiro. Ena amatha kudwala kamodzi kapena kufalikira komwe kumachitika kawirikawiri. Anthu ena amatuluka pafupipafupi milungu 1 mpaka 4 iliyonse.

Kuchepetsa zizindikiro:

• Tengani acetaminophen, ibuprofen, kapena aspirin kuti muchepetse ululu.
• Ikani ma compress ozizira zilonda kangapo patsiku kuti muchepetse kupweteka komanso kuyabwa.
• Amayi omwe ali ndi zilonda pamilomo ya nyini (labia) amatha kuyesa kukodza mu kabati wamadzi kuti apewe kupweteka.

Kuchita zotsatirazi kungathandize zilonda kuchira:

• Sambani zilonda pang'ono ndi sopo. Ndiye youma.
• MUSAMANGIRE zilonda. Kuthamanga kwa mpweya kumachiritsa.
• Osatola zilonda. Amatha kutenga kachilomboka, zomwe zimachedwetsa kuchira.
• Musagwiritse ntchito mafuta kapena mafuta pazilonda pokhapokha ngati wothandizirayo akuuzani.

Valani zovala zamkati za thonje zomasuka. MUSAMVALA nayiloni kapena zovala zamkati kapena zovala zamkati. Komanso, MUSAMVALA mathalauza omangirira.

Matenda a maliseche sangachiritsidwe. Mankhwala a mavairasi (acyclovir ndi mankhwala ena okhudzana nawo) atha kuthetsa ululu komanso kusapeza bwino ndikuthandizira kuti mliriwu ufulumire. Zingathandizenso kuchepetsa matenda. Tsatirani malangizo a omwe amakupatsani momwe mungamwe mankhwalawa ngati anapatsidwa. Pali njira ziwiri zotengera:

• Njira imodzi ndikuzitenga kwa masiku pafupifupi 7 mpaka 10 pokhapokha zizindikiro zikachitika. Izi zimafupikitsa nthawi yomwe zimafunika kuti zizindikiritso ziwonekere.
• Enanso ndikuwatenga tsiku lililonse kuti tipewe kuphulika.

Nthawi zambiri, pamakhala ochepa ngati pali zovuta zina kuchokera ku mankhwalawa. Ngati zingachitike, zotsatirapo zimatha kuphatikiza:

• Kutopa
• Mutu
• Nseru ndi kusanza
• Kutupa
• Kugwidwa
• Kugwedezeka

Ganizirani kumwa mankhwala ochepetsa mphamvu tsiku lililonse kuti zisayambike.

Kuchitapo kanthu kuti mukhalebe wathanzi kungachepetsenso chiopsezo cha miliri yamtsogolo. Zinthu zomwe mungachite ndi izi:

• Muzigona mokwanira. Izi zimathandiza kuti chitetezo cha mthupi chanu chikhale cholimba.
• Idyani zakudya zabwino. Zakudya zabwino zimathandizanso chitetezo cha m'thupi kukhala cholimba.
• Pewani kupsinjika. Kupanikizika nthawi zonse kumatha kufooketsa chitetezo chamthupi.
• Dzitetezeni ku dzuwa, mphepo, kuzizira komanso kutentha kwambiri. Gwiritsani ntchito zotchingira dzuwa, makamaka pamilomo yanu. Nthawi ya mphepo, yozizira, kapena yotentha, khalani m'nyumba kapena muchitepo kanthu kuti muteteze nyengo.

Ngakhale mutakhala kuti mulibe zilonda, mutha kupatsira (kukhetsa) kachilomboka kwa munthu wina nthawi yogonana kapena mukamagonana. Kuteteza ena:

• Lolani aliyense wogonana naye adziwe kuti muli ndi herpes musanagonane. Aloleni kuti asankhe zochita.
• Gwiritsani ntchito kondomu ya latex kapena polyurethane, ndipo pewani kugonana pakuchuluka kwazizindikiro.
• Musakhale ndi nyini, kumatako, kapena mkamwa mukakhala ndi zilonda kapena pafupi ndi maliseche, anus, kapena mkamwa.
• MUSAMAPsyopsyona kapena kugonana m'kamwa mukakhala ndi zilonda pakamwa kapena mkamwa.
• Musagawane matawulo, mswachi, kapena milomo. Onetsetsani kuti ziwiya ndi ziwiya zomwe mumagwiritsa ntchito zimatsukidwa bwino ndi sopo pamaso pa ena azigwiritsa ntchito.
• Sambani m'manja ndi sopo mutakhudza zilonda.
• Ganizirani kugwiritsa ntchito mankhwala ochepetsa mphamvu tsiku lililonse kuti muchepetse kukhetsa ma virus ndikuchepetsa chiopsezo chotenga kachilombo kwa mnzanu.
• Mwinanso mungafune kulingalira zokayezetsa wokondedwa wanu ngakhale sanayambukirepo. Ngati nonse muli ndi kachilombo ka herpes, palibe chiopsezo chotenga kachilomboka.

Itanani omwe akukuthandizani ngati muli ndi izi:

• Zizindikiro za kuphulika komwe kumakulirakulira ngakhale mankhwala ndi kudzisamalira
• Zizindikiro zomwe zimaphatikizapo kupweteka kwambiri ndi zilonda zomwe sizichira
• Kuphulika kwapafupipafupi
• Matendawa ali ndi pakati

Herpes - maliseche - kudzisamalira; Herpes simplex - maliseche - kudzisamalira; Herpesvirus 2 - kudzisamalira; HSV-2 - kudzisamalira

Gardella C, Eckert LO, Lentz GM. Matenda opatsirana pogonana: maliseche, nyini, khomo pachibelekeropo, matenda owopsa, endometritis, ndi salpingitis. Mu: Lobo RA, Gershenson DM, Lentz GM, Valea FA, olemba. Gynecology Yambiri. Wachisanu ndi chiwiri. Philadelphia, PA: Elsevier; 2017: chap 23.

Whitley RJ. Matenda a Herpes simplex virus. Mu: Goldman L, Schafer AI, olemba. Mankhwala a Goldman-Cecil. Wolemba 25. Philadelphia, PA: Elsevier Saunders; 2016: chap 374.

Ntchito Yogwirira Ntchito KA, Bolan GA; Malo Othandizira Kuletsa ndi Kupewa Matenda. Malangizo opatsirana pogonana, 2015. Malangizo a MMWR Rep. 2015; 64 (RR-03): 1-137. PMID: 26042815 www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26042815. (Adasankhidwa)

• Zilonda Zam'mimba