Nchiyani Chochita ndi Zikumbutso Zomwe Zidaponderezedwa?
Zamkati
- Kodi lingalirolo linachokera kuti?
- Chifukwa chiyani zili zotsutsana?
- Kodi chithandizo choponderezedwa ndi chiyani?
- Ndi chiyani china chomwe chingafotokozere zodabwitsazi?
- Kudzipatula
- Kukana
- Kuiwala
- Zatsopano
- Kodi ndingatani ngati ndikumva ngati ndikukumbukira?
- Lankhulani
- Mfundo yofunika
Zochitika zazikulu pamoyo zimatha kukumbukira. Zina zitha kusangalatsa mukamawakumbukira. Zina zitha kukhala zosasangalatsa kwenikweni.
Mutha kuyesetsa kupewa kupewa kukumbukira izi. Kumbukirani kuponderezedwa, komano, ndinu omwe mosazindikira kuyiwala.Kukumbukira izi nthawi zambiri kumakhudza mtundu wina wamavuto kapena chochitika chosautsa kwambiri.
Maury Joseph, katswiri wa zamaganizo ku Washington, D.C., akufotokoza kuti ubongo wanu ukalemba chinthu chovutitsa maganizo kwambiri, "umataya chikumbukirocho kukhala malo osadziŵa kanthu, malo am'maganizo omwe iwe sukuganiza."
Zikumveka zosavuta, koma lingaliro lakuchepetsa kukumbukira ndikutsutsana komwe akatswiri akhala akukambirana kwanthawi yayitali.
Kodi lingalirolo linachokera kuti?
Lingaliro lakutsendereza kukumbukira lidayambiranso kwa Sigmund Freud kumapeto kwa zaka za m'ma 1800. Anayamba kupanga chiphunzitsochi pambuyo poti aphunzitsi ake, a Dr. Joseph Breuer, amuuza za wodwala, Anna O.
Anakumana ndi zizindikiro zambiri zosamveka. Pakulandira mankhwalawa, adayamba kukumbukira zochitika zokhumudwitsa zakale zomwe samakumbukira kale. Atakumbukiranso izi ndikulankhula za izo, zizindikiro zake zidayamba kusintha.
Freud adakhulupirira kuti kupondereza kukumbukira kumateteza ngati zochitika zoyipa. Zizindikiro zomwe sizingafanane ndi chifukwa chomveka, adamaliza, zimachokera kuzikumbutso zomwe zidaponderezedwa. Simungakumbukire zomwe zidachitika, koma mumazimva m'thupi lanu, mulimonsemo.
Lingaliro la kupondereza kukumbukira lidayambiranso kutchuka mzaka za m'ma 1990 pomwe anthu owonjezeka achikulire adayamba kupereka malipoti okumbukira za nkhanza za ana zomwe samazidziwa kale.
Chifukwa chiyani zili zotsutsana?
Akatswiri ena azaumoyo amakhulupirira ubongo angathe kupondereza kukumbukira ndikupereka chithandizo kuthandiza anthu kuti azikumbukiranso zobisika. Ena amavomereza kuti kuponderezedwa kungakhale kotheka, ngakhale kulibe umboni weniweni.
Koma ambiri mwa akatswiri azama psychology, ofufuza, ndi akatswiri ena m'munda amakayikira lingaliro lonse lazikumbutso zomwe zidaponderezedwa. Ngakhale Freud pambuyo pake adazindikira zinthu zambiri zomwe makasitomala ake "adakumbukira" panthawi yama psychoanalysis sizinali kukumbukira kwenikweni.
Koposa zonse, "kukumbukira kumakhala kolakwika kwambiri," akutero a Joseph. "Zimadalira zokondera zathu, momwe timamvera munthawiyo, komanso momwe timamvera mumtima mwathu pazochitikazo."
Izi sizitanthauza kuti kukumbukira sikothandiza pakuwunika zamaganizidwe kapena kuphunzira za umunthu wa munthu. Koma siziyenera kutengedwa ngati zowona zenizeni.
Pomaliza, pali zowona kuti mwina sitidzadziwa zambiri zakumbukiro zomwe zidaponderezedwa chifukwa ndizovuta kuziwerenga ndikuziwunika. Kuti muyambe kuphunzira, cholinga chapamwamba, muyenera kuwonetsa ophunzira kuti akupwetekedwa, zomwe sizoyenera.
Kodi chithandizo choponderezedwa ndi chiyani?
Ngakhale panali kutsutsana pazikumbukiro zomwe zidaponderezedwa, anthu ena amapereka chithandizo chokumbukira. Lapangidwa kuti likwaniritse ndikubwezeretsanso zokumbukiridwa zomwe zidaponderezedwa poyesa kuthetsa zizindikilo zosadziwika.
Ogwira ntchito nthawi zambiri amagwiritsa ntchito hypnosis, zithunzi zowongoleredwa, kapena njira zobwezeretsa zaka kuti athandize anthu kukumbukira.
Njira zina ndi izi:
- kuwombera
- somatic kusintha kwa mankhwala
- mankhwala oyamba
- mphamvu zamagetsi
- mapulogalamu a neurolinguistic
- chithandizo chamachitidwe am'banja
kawirikawiri sichichirikiza kugwira ntchito kwa njirazi.
Chithandizo chobwezedwa chakumbukiro chingakhale ndi zovuta zina zosayembekezereka, zomwe ndizokumbukira zabodza. Izi ndizokumbukira zomwe zimapangidwa kudzera pakupangira ndi kuphunzitsa.
Zitha kukhala ndi zotsatirapo zoyipa kwa omwe akuwakumana nawo komanso kwa aliyense amene angawakhudze, monga wachibale yemwe akuwakayikira kuti amamuzunza chifukwa chokumbukira zabodza.
Ndi chiyani china chomwe chingafotokozere zodabwitsazi?
Ndiye, nchiyani chomwe chimapangitsa malipoti osawerengeka a anthu kuiwala zochitika zazikulu, makamaka zomwe zidachitika adakali aang'ono? Pali malingaliro ochepa omwe angafotokoze chifukwa chake izi zimachitika.
Kudzipatula
Anthu nthawi zambiri amalimbana ndi zovuta zazikulu podzilekanitsa, kapena kupewa zomwe zikuchitika. Gulu ili limatha kusokoneza, kusintha, kapena kuletsa kukumbukira mwambowu.
Akatswiri ena amakhulupirira kuti ana omwe amachitiridwa nkhanza kapena zovuta zina sangathe kupanga kapena kupeza zokumbukira monga momwe zimakhalira. Amakhala ndi zokumbukira za chochitikacho, koma mwina sangawakumbukire kufikira atakula komanso atakhala okonzeka kuthana ndi mavuto.
Kukana
Mukakana chochitika, a Joseph akutero, mwina sizingalembetsedwe.
"Kukana kumatha kuchitika ngati china chake ndi chopweteka kwambiri ndikukwiyitsa malingaliro anu sichilola chithunzi kupanga," akuwonjezera.
Maury amapereka chitsanzo cha mwana yemwe amachitira umboni za nkhanza zapabanja pakati pa makolo ake. Amatha kuyang'anitsitsa kwakanthawi. Zotsatira zake, atha kukhala kuti alibe "chithunzi" cha zomwe zidachitika pokumbukira. Komabe, amakhumudwa akamaonera ndewu mu kanema.
Kuiwala
Simungakumbukire chochitika mpaka china chake m'moyo chikayamba kukumbukira.
Koma sikutheka kwenikweni kudziwa ngati ubongo wanu mosazindikira unabweza chikumbukirocho kapena mwauchiika mozindikira, kapena kungoiwala.
Zatsopano
Joseph akuwonetsa zokumbukira zakale zomwe mukudziwa kale kuti zitha kukhala ndi matanthauzo osiyanasiyana ndikupanga tanthauzo m'tsogolo. Matanthauzo atsopanowa amatha kutuluka munthawi ya chithandizo kapena mukamakalamba ndikukhala ndi moyo wabwino.
Mukazindikira kufunikira kwakukumbukira zomwe simunazione ngati zopweteka, mutha kukhumudwa nazo.
Kodi ndingatani ngati ndikumva ngati ndikukumbukira?
Kukumbukira ndi zoopsa zonse ndi nkhani zovuta zomwe ofufuza akugwirabe ntchito kuti amvetsetse. Akatswiri otsogola m'magawo onsewa akupitiliza kufufuza kulumikizana pakati pa ziwirizi.
Ngati mukumva kuti mukuvutika kukumbukira kukumbukira koyambirira kapena simukumbukira chochitika chowawa chomwe anthu adakuwuzani, lingalirani kufikira kwa wololeza yemwe ali ndi zilolezo.
American Psychological Association (APA) ikulimbikitsa kufunafuna munthu wophunzitsidwa kuti athe kuchiza matenda monga:
- nkhawa
- somatic (thupi) zizindikiro
- kukhumudwa
Katswiri wabwino adzakuthandizani kuti muwone zomwe mukukumbukira komanso momwe akumvera popanda kukutsogolerani kwina kulikonse.
Lankhulani
M'misonkhano yanu yoyamba, onetsetsani kuti mwatchula chilichonse chachilendo chomwe mukukumana nacho, mwakuthupi ndi mwamaganizidwe. Ngakhale zizindikilo zina zaopweteka zimakhala zosavuta kuzizindikira, zina zimakhala zobisika kwambiri.
Zina mwazizindikiro zosadziwika kwambiri ndi izi:
- mavuto ogona, kuphatikizapo kugona tulo, kutopa, kapena maloto owopsa
- kumverera kwachiwonongeko
- kudziyang'anira pansi
- zizindikiro zakusintha, monga mkwiyo, nkhawa, komanso kukhumudwa
- chisokonezo kapena mavuto okhala ndi kukumbukira komanso kukumbukira
- Zizindikiro zakuthupi, monga kupindika kapena kupweteka kwa minofu, kupweteka kosadziwika, kapena kuvutika m'mimba
Kumbukirani kuti wothandizira sayenera kukuphunzitsani pokumbukira kukumbukira. Sayenera kunena kuti munachitidwapo nkhanza kapena kukutsogolerani kuzikumbutso "zoponderezedwa" kutengera zikhulupiriro zawo pazomwe zidachitika.
Ayeneranso kukhala opanda tsankho. Katswiri wokhudzana ndi zamakhalidwe abwino sangafotokozere pomwepo kuti zomwe mukukumana nazo chifukwa chakuzunzidwa, komanso sizingathetse kuthekera konse popanda kutenga nthawi kuti muwaganizire.
Mfundo yofunika
Mwachidziwitso, kupondereza kukumbukira kumatha kuchitika, ngakhale mafotokozedwe ena amakumbukiro atha kukhala otheka.
APA akuwonetsa kuti ngakhale kukumbukira zokumana nazo mwina kuponderezedwa ndikupezanso pambuyo pake, izi zikuwoneka ngati zosowa kwambiri.
APA ikuwonetsanso kuti akatswiri sanadziwebe zokwanira za momwe kukumbukira kumagwirira ntchito kuti anene kukumbukira kwenikweni komwe kwachokerako pamakumbukiro abodza, pokhapokha umboni wina utathandizira chikumbukirocho.
Ndikofunikira kuti akatswiri azamisala azichita chithandizo mosakondera komanso mosakondera, chomwe chakhazikika munthawi yanu.
Zovuta zimatha kukhala ndi vuto lalikulu muubongo ndi thupi lanu, koma kuthana ndi izi kungakhale kopindulitsa kuposa kufunafuna zokumbukira zomwe mwina sizingakhalepo.
Crystal Raypole adagwirapo ntchito ngati wolemba komanso mkonzi wa GoodTherapy. Magawo ake achidwi akuphatikiza zilankhulo ndi mabuku aku Asia, kumasulira kwachijapani, kuphika, sayansi yachilengedwe, chiyembekezo chogonana, komanso thanzi lamaganizidwe. Makamaka, akudzipereka kuthandiza kuchepetsa manyazi pazokhudza matenda amisala.