Katemera wa Varicella (Chickenpox)

Zamkati

• Ana a miyezi 12 mpaka 12 azilandira katemera wambiri wa nkhuku, nthawi zambiri:
• Uzani omwe amakupatsani katemera ngati amene akupatsani katemera:
• Izi zikachitika, zimayamba mkati mwa masabata awiri kuchokera pomwe kuwomberako kukuwombera. Zimachitika kawirikawiri pambuyo pa mlingo wachiwiri.
• Katemera wa nthomba ndi ochepa. Zitha kukhala izi:

Varicella (amatchedwanso nthomba) ndimatenda opatsirana kwambiri. Amayambitsidwa ndi varicella zoster virus. Chickenpox nthawi zambiri amakhala wofatsa, koma amatha kukhala ovuta kwa makanda osakwana miyezi 12, achinyamata, achikulire, amayi apakati, komanso anthu omwe ali ndi chitetezo chamthupi chofooka.

Nthomba Zimayambitsa zidzolo zomwe nthawi zambiri zimatha pafupifupi sabata. Zitha kupanganso:

• malungo
• kutopa
• kusowa chilakolako
• mutu

Zovuta zina zazikulu zingaphatikizepo izi:

• matenda akhungu
• matenda am'mapapo (chibayo)
• kutupa mitsempha
• kutupa kwa ubongo ndi / kapena zokutira zamtsempha (encephalitis kapena meningitis)
• magazi, mafupa, kapena matenda ophatikizana

Anthu ena amadwala kwambiri kotero kuti amafunikira kupita kuchipatala. Sizimachitika kawirikawiri, koma anthu amatha kufa ndi nthomba. Asanalandire katemera wa varicella, pafupifupi aliyense ku United States amatenga nthomba, pafupifupi anthu mamiliyoni 4 chaka chilichonse.

Ana omwe amapeza nthomba nthawi zambiri amasowa masiku 5 kapena 6 akusukulu kapena kusamalira ana.

Anthu ena omwe amatenga nkhuku amatenga zowawa zotchedwa shingles (zotchedwanso herpes zoster) patapita zaka.

Nthomba imatha kufalikira mosavuta kuchokera kwa munthu yemwe ali ndi kachilomboka kupita kwa aliyense amene sanakhale ndi nkhuku ndipo sanalandire katemera wa nkhuku.

Ana a miyezi 12 mpaka 12 azilandira katemera wambiri wa nkhuku, nthawi zambiri:

• Mlingo woyamba: 12 mpaka 15 wazaka zakubadwa
• Mlingo wachiwiri: 4 mpaka 6 wazaka zakubadwa

Anthu azaka 13 kapena kupitilira apo omwe sanalandire katemerayu ali achichepere, ndipo sanakhalepo ndi nthomba, ayenera kulandira Mlingo wa 2 osachepera masiku 28 atasiyana.

Munthu yemwe adalandira katemera kamodzi kokha kamodzi kokha amayenera kulandira mlingo wachiwiri kuti amalize. Mlingo wachiwiri uyenera kuperekedwa osachepera miyezi itatu kuchokera pa mlingo woyamba kwa iwo ochepera zaka 13, ndipo masiku osachepera 28 patatha mulingo woyamba wazaka 13 zakubadwa kapena kupitilira apo.

Palibe chiwopsezo chodziwika chopeza katemera wa nthomba nthawi yofanana ndi katemera wina.

Uzani omwe amakupatsani katemera ngati amene akupatsani katemera:

• Ali ndi zovuta zilizonse zowopsa. Munthu yemwe adakhalapo ndi kachilombo koyambitsa matendawa atatha kumwa katemera wa nkhuku, kapena ali ndi vuto lililonse ku katemerayu, akhoza kulangizidwa kuti asapatsidwe katemera. Funsani omwe akukuthandizani ngati mukufuna kudziwa zambiri za katemera.
• Ali ndi pakati, kapena akuganiza kuti akhoza kukhala ndi pakati. Amayi oyembekezera amayenera kudikirira kuti adzalandire katemera wa nthomba mpaka atakhala oyembekezera. Azimayi ayenera kupewa kutenga mimba kwa mwezi umodzi atalandira katemera wa nthomba.
• Ali ndi chitetezo chamthupi chofooka chifukwa cha matenda (monga khansa kapena HIV / AIDS) kapena mankhwala (monga radiation, immunotherapy, steroids, kapena chemotherapy).
• Ali ndi kholo, mchimwene, kapena mlongo yemwe ali ndi vuto la chitetezo cha mthupi.
• Akumwa salicylates (monga aspirin). Anthu ayenera kupewa kugwiritsa ntchito salicylates kwa milungu 6 atalandira katemera wa varicella.
• Posachedwapa waikidwa magazi kapena walandila zinthu zina zamagazi. Mutha kulangizidwa kuti muchepetse katemera wa nthomba kwa miyezi itatu kapena kupitilira apo.
• Ali ndi chifuwa chachikulu.
• Wapeza katemera wina aliyense m'masabata 4 apitawa. Katemera wamoyo amene waperekedwa pafupi kwambiri mwina sangagwirenso ntchito.
• Sindikumva bwino. Matenda ofatsa, monga chimfine, nthawi zambiri si chifukwa chochedwetsa katemera. Wina amene akudwala pang'ono kapena pang'ono ayenera kudikirira. Dokotala wanu akhoza kukulangizani.

Ndi mankhwala aliwonse, kuphatikizapo katemera, pamakhala mwayi wopeza zina. Izi nthawi zambiri zimakhala zofatsa ndipo zimatha zokha, koma zotulukapo zazikulu ndizotheka.

Kupeza katemera wa nthomba ndi kotetezeka kwambiri kuposa kutenga matenda a nthomba. Anthu ambiri omwe amalandira katemera wa nthomba alibe mavuto.

Katemera wa nthomba, munthu atha kukhala ndi izi:

Izi zikachitika, zimayamba mkati mwa masabata awiri kuchokera pomwe kuwomberako kukuwombera. Zimachitika kawirikawiri pambuyo pa mlingo wachiwiri.

• Dzanja lowawa kuchokera ku jakisoni
• Malungo
• Kufiira kapena zidzolo pamalo obayira

Katemera wa nthomba ndi ochepa. Zitha kukhala izi:

• Kugwidwa (kugwedezeka kapena kuyang'anitsitsa) nthawi zambiri kumalumikizidwa ndi malungo
• Kutenga kwa mapapo (chibayo) kapena ubongo ndi zokutira zamtsempha (meningitis)
• Ziphuphu thupi lonse

Munthu amene amayamba kuchita ziphuphu atalandira katemera wa nkhuku atha kufalitsa kachilombo ka katemera wa varicella kwa munthu wopanda chitetezo. Ngakhale izi zimachitika kawirikawiri, aliyense amene wachita ziphuphu ayenera kukhala kutali ndi anthu omwe ali ndi chitetezo chamthupi chofowoka komanso makanda opanda katemera mpaka pomwepo. Lankhulani ndi omwe amakuthandizani kuti muphunzire zambiri.

• Nthawi zina anthu amakomoka pambuyo pa njira zamankhwala, kuphatikizapo katemera. Kukhala pansi kapena kugona pansi kwa mphindi pafupifupi 15 kumathandiza kupewa kukomoka ndi kuvulala komwe kumachitika chifukwa cha kugwa. Uzani dokotala wanu ngati mukumva chizungulire kapena masomphenya asintha kapena kulira m'makutu.
• Anthu ena amamva kupweteka kwamapewa komwe kumatha kukhala koopsa komanso kotalikirapo kuposa kupweteka kwanthawi zonse komwe kumatsata jakisoni. Izi zimachitika kawirikawiri.
• Mankhwala aliwonse amatha kuyambitsa vuto lalikulu. Zomwe zimachitika katemera akuti pafupifupi 1 mu milingo miliyoni, ndipo zimachitika pakangopita mphindi zochepa kuchokera patadutsa katemera.

Monga mankhwala aliwonse, pali mwayi wotalika kwambiri wa katemera wopweteketsa kapena wamwalira.

Chitetezo cha katemera nthawi zonse chimayang'aniridwa. Kuti mudziwe zambiri, pitani ku: http://www.cdc.gov/vaccinesafety/

• Fufuzani chilichonse chomwe chimakudetsani nkhawa, monga zizindikilo zakupsa, kutentha thupi kwambiri, kapena machitidwe achilendo.
• Zizindikiro zakusagwirizana kwambiri zimatha kuphatikizira ming'oma, kutupa kwa nkhope ndi mmero, kupuma movutikira, kugunda kwamtima, chizungulire, ndi kufooka. Izi nthawi zambiri zimayamba mphindi zochepa kapena maola ochepa chitani katemera.

• Ngati mukuganiza kuti ndizovuta kapena zovuta zina zomwe sizingadikire, itanani 9-1-1 ndikupita kuchipatala chapafupi. Popanda kutero, itanani wothandizira zaumoyo wanu.
• Pambuyo pake, zomwe akuyankha ziyenera kufotokozedwera ku Vaccine Adverse Event Reporting System (VAERS). Dokotala wanu ayenera kulemba lipotili, kapena mutha kuzichita nokha kudzera pa tsamba la VAERS ku http://www.vaers.hhs.gov, kapena poyimbira 1-800-822-7967.VAERS sapereka upangiri wazachipatala.

Dipatimenti ya National Vaccine Injury Compensation Program (VICP) ndi pulogalamu yaboma yomwe idapangidwa kuti ipereke ndalama kwa anthu omwe mwina adavulala ndi katemera wina.

Anthu omwe amakhulupirira kuti atha kuvulazidwa ndi katemera atha kuphunzira za pulogalamuyi komanso za kuyitanitsa zomwe akufuna poyimbira 1-800-338-2382 kapena kuchezera tsamba la VICP ku http://www.hrsa.gov/vaccinecompensation. Pali malire a nthawi yoperekera ndalama zakulipidwa.

• Funsani wothandizira zaumoyo wanu. Atha kukupatsirani phukusi la katemera kapena angakuuzeni zina zidziwitso.
• Imbani foni ku dipatimenti yazazaumoyo yanu
• Lumikizanani ndi Center for Disease Control and Prevention (CDC):
• Imbani Gawo 1-800-232-4636 (1-800-CDC-INFO) kapena
• Pitani pa tsamba la CDC ku http://www.cdc.gov/vaccines

Chidziwitso cha Varicella Vaccine. Dipatimenti ya Zaumoyo ku United States ndi Human Services / Center for Disease Control and Prevention Programme ya Katemera. 2/12/2018.

• Varivax^®

• ProQuad^® (munali Katemera wa Chikuku, Katemera wa Mumps, Katemera wa Rubella, Katemera wa Varicella)