Mapuloteni a Soy: Zabwino kapena Zoipa?
Zamkati
- Mfundo Zakudya Zakudya
- Zimathandizira Kumanga Minofu Koma Sizingakhale Zosankha Zabwino Kwambiri Zamapuloteni
- May Aid Kuchepetsa Kunenepa
- Mapindu azaumoyo
- Zovuta Zomwe Zingachitike
- Mfundo Yofunika Kwambiri
Nyemba za soya zitha kudyedwa kwathunthu kapena kupanga zinthu zosiyanasiyana, kuphatikiza tofu, tempeh, mkaka wa soya ndi mitundu ina ya mkaka ndi nyama.
Itha kusandulika kukhala ufa wa soya wamapuloteni.
Kwa odyetsa zamasamba, zamasamba ndi iwo omwe amapewa kapena omwe sagwirizana ndi zakudya za mkaka, mapuloteni a soya nthawi zambiri amakhala gwero lalikulu la michere iyi.
Komabe, soya ndichakudya china chotsutsana.
Pomwe ena amaganiza kuti ndi chida chopatsa thanzi, ena amawona ngati mdani wathanzi.
Nkhaniyi ikuyang'ana umboni wokuuzani ngati mapuloteni a soya ndiabwino kapena oyipa kwa inu.
Mfundo Zakudya Zakudya
Mapuloteni a Soy olekanitsa ufa amapangidwa kuchokera ku mafinya a soya omwe amasambitsidwa mu mowa kapena madzi kuti athetse shuga ndi ulusi wazakudya. Kenako amataya madzi ndikusandulika ufa.
Izi zili ndi mafuta ochepa kwambiri ndipo mulibe cholesterol.
Soy protein ufa amagwiritsidwa ntchito popanga makaka a soya wakhanda, komanso nyama zosiyanasiyana ndi mkaka.
Nayi michere ya mavitamini 28 a puloteni ya soya yokhayokha (1):
- Ma calories: 95
- Mafuta: 1 galamu
- Ma carbs: 2 magalamu
- CHIKWANGWANI: 1.6 magalamu
- Mapuloteni: 23 magalamu
- Chitsulo: 25% ya Daily Value (DV)
- Phosphorus: 22% ya DV
- Mkuwa: 22% ya DV
- Manganese: 21% ya DV
Ngakhale kuti ndiwopangidwa kuchokera ku mapuloteni, soya protein yopatula ufa umakhalanso ndi ma phytates, omwe amachepetsa kuyamwa kwa mchere.
ChiduleNgakhale gwero labwino la zomanga thupi zokhala ndi mapuloteni komanso michere yambiri, mapuloteni a soya ndi ufa wake zimakhala ndi ma phytates, omwe amachepetsa kuyamwa kwa mchere.
Zimathandizira Kumanga Minofu Koma Sizingakhale Zosankha Zabwino Kwambiri Zamapuloteni
Mosiyana ndi mapuloteni ena ambiri obzala mbewu, mapuloteni a soya ndi mapuloteni athunthu.
Izi zikutanthauza kuti mumakhala ma amino acid onse omwe thupi lanu silingathe kupanga ndikufunika kuti mupeze kuchokera pachakudya.
Ngakhale amino acid aliyense amathandizira pakupanga mapuloteni amtundu, amino acid (BCAAs) omwe ali ndi nthambi ndizofunikira kwambiri pakumanga minofu (,).
Kafukufuku wina adawonetsa kuti anthu omwe amamwa magalamu 5.6 a BCAAs atachita masewera olimbitsa thupi anali ndi kuwonjezeka kwakukulu kwa 22% kwamapuloteni am'mimba kuposa omwe adapatsidwa placebo ().
Makamaka, leucine ya BCAA imayambitsa njira inayake yomwe imalimbikitsa mapuloteni amtundu wa minofu ndikuthandizira kumanga minofu (,).
Poyerekeza ndi mapuloteni a whey ndi a casein, mapuloteni a soya amakhala kwinakwake pakati pomwe momwe mapuloteni amaphatikizira amapita.
Kafukufuku wina adawonetsa kuti soya anali wotsika poyerekeza ndi ma whey mapuloteni okhudzana ndi kupanga mapuloteni am'mimba koma amachita bwino kuposa casein. Ofufuzawo adazindikira kuti izi zitha kukhala chifukwa cha kugaya kwamadzi kapena zotupa za leucine ().
Momwemonso, kafukufuku wowunikira adapeza kuti whey protein imathandizira mapuloteni amtundu wabwino kuposa ma protein a soya mwa achinyamata komanso achikulire ().
Chosangalatsa ndichakuti, soya atha kukupindulitsani bwino mukamaphatikiza ndi mapuloteni ena.
Kafukufuku wina akuwonetsa kuti kuphatikiza mapuloteni a mkaka ndi soya kumatha kubweretsa mapuloteni akulu kwambiri kuposa ma Whey, casein kapena soya okha ().
ChiduleNgakhale mapuloteni a soya amakhala ndi BCAA leucine ndipo amalimbikitsa mapuloteni amtundu wina pamlingo winawake, zikuwoneka kuti ndizotsika ndi mapuloteni a whey omanga minofu.
May Aid Kuchepetsa Kunenepa
Kafukufuku akuwonetsa kuti kudya kwambiri mapuloteni kumatha kuchepa, ngakhale osachepetsa ma calories kapena michere (,,).
Komabe, umboniwo ndi wosakanikirana pokhudzana ndi ubale womwe ulipo pakati pa mapuloteni a soya ndi kuchepa thupi.
Kafukufuku wina akuwonetsa kuti mapuloteni a soya amatha kupititsa patsogolo kuwonda moyenera monga mapuloteni azinyama.
Pakafukufuku wina, amuna 20 omwe ali ndi kunenepa kwambiri adatenga nawo gawo la zakudya zopatsa thanzi zopangidwa ndi soya, komanso chakudya chokhala ndi protein yambiri. Chakudya chenicheni chinagwiritsidwa ntchito m'malo mwa chakudya chokhazikitsidwa ndi soya ().
Kulamulira chilakolako cha kudya ndi kulemera kwake kunali kofanana m'magulu onsewa. Ofufuzawo anazindikira kuti zakudya zopangidwa ndi soya zamtengo wapatali zinali zothandiza pakuchepetsa thupi monga zakudya zopangira nyama.
Kafukufuku wina wa masabata khumi ndi awiri akupeza zotsatira zofananira ndi soya protein ufa. Ophunzira adalandira cholowa m'malo mwa soya kapena chosagwirizana ndi soya. Zonsezi zidapangitsa kuti pafupifupi mapaundi 17.2 awonongeke pamapeto pa kafukufukuyu ().
Kuphatikiza apo, kafukufuku wina mwa anthu omwe ali ndi matenda ashuga komanso kunenepa kwambiri adawonetsa kuti m'malo mwa chakudya chokhazikitsidwa ndi mapuloteni a soya, monga kugwedezeka, atha kukhala opambana kuposa zakudya zoyenera ().
Omwe adadya chakudya chopangidwa ndi mapuloteni a soya adataya pafupifupi mapaundi a 4.4 (2 kg) kuposa omwe amatsata.
Komabe, ngakhale kafukufuku wina akuwona phindu lochepetsa thupi, kuwunika kwa 40 kuwunika momwe mapuloteni a soya amakhudzira kulemera, kuzungulira m'chiuno ndi mafuta sizinapeze zotsatira zabwino ().
Ponseponse, umboni wogwiritsa ntchito mapuloteni a soya ochepetsa kunenepa siolimba monga momwe zilili ndi mapuloteni ena ngati whey ndi casein (,).
ChiduleKafukufuku wina akuwonetsa kuti soya imatha kukhala yothandiza pakuchepetsa thupi, koma umboniwo ndiwosakanikirana ndipo sukuwonetsa kuti ndiwothandiza kuposa ma protein ena.
Mapindu azaumoyo
Kafukufuku wina akuwonetsa kuti kuwonjezera mapuloteni a soya pazakudya zanu kumatha kukupindulitsani.
Mwachitsanzo, zakudya za soya zimawoneka kuti zimakhudza thanzi la mtima. Powunikanso maphunziro a 35, kugwiritsidwa ntchito kwa soya kumachepetsa "cholesterol choyipa" cha LDL ndikukweza cholesterol "HDL" chabwino "19".
Kuwunikanso kwina kunawonetsa kuti kuchotsa mapuloteni azinyama ndi 25 magalamu kapena ambiri a protein ya soya kudapangitsa kuchepa kwathunthu kwa cholesterol, cholesterol "choyipa" cha LDL ndi triglyceride ().
Pankhani ya khansa, umboniwu umawoneka wosakanikirana.
Kafukufuku wambiri wowonera adawona zoteteza ku chakudya cha soya wambiri.
Komabe, akuwona kuti sizikudziwika ngati izi zikugwiritsidwa ntchito ndi mapuloteni a soya odziletsa okhaokha kapena mapuloteni ena azamasamba opangidwa kuchokera ku soya.
Kafukufuku wina wowunikira komanso wowunikira milandu amawonetsa kuti kudya kwa soya kumachepetsa chiopsezo cha khansa ya m'mawere (,,).
Komabe ena sawonetsa phindu loteteza soya wa khansa yamtunduwu. Kafukufuku wina adalumikizanso kudya kwa soya komwe kumapangitsa kuti maselo azipanga mwachangu m'mabere a azimayi otsogola, mwina kuwonjezera chiopsezo cha khansa ya m'mawere (,).
Pokambirana za gawo la soya paumoyo wa amuna, kafukufuku wina wowunikira akuwonetsa kuti kudya zakudya za soya kumachepetsa chiopsezo cha khansa ya prostate mwa amuna achikulire (, 27).
Ngakhale zotsatira za kafukufuku wowonera ndizolimbikitsa, mayesero azachipatala amunthu pazomwe zingateteze khansa zoteteza soya sizimadziwika pakadali pano.
Kuphatikiza apo, kafukufuku wambiri amatengera zakudya za soya osati soya protein ufa makamaka.
Ngakhale zili choncho, mapuloteni a soya atha kukhala gwero labwino la mapuloteni omwe amapangidwa kuchokera kwa anthu omwe samadya mapuloteni azinyama, kuphatikiza nyama zamasamba ndi nyama zamasamba, zomwe zimawalola kuti apindule ndi zofunika za michere ().
ChiduleZakudya za soya zitha kupereka zabwino zathanzi monga kuchepetsa cholesterol komanso mwina kuchepetsa chiopsezo cha khansa, koma kafukufuku wina amafunika.
Zovuta Zomwe Zingachitike
Anthu ena ali ndi nkhawa za soya.
Monga tanenera, mapuloteni a soya amakhala ndi ma phytates, omwe amadziwikanso kuti antinutrients. Izi zimachepetsa kupezeka kwa chitsulo ndi zinki mu protein ya soya (,).
Komabe, ma phytates samakhudza thanzi lanu pokhapokha zakudya zanu zitakhala zosavomerezeka kwambiri ndipo mumadalira mapuloteni a soya ngati gwero lachitsulo ndi zinc.
Palinso nkhawa ina kuti kudya soya kungakhudze chithokomiro cha munthu.
Ma isoflavones mu soya amagwira ntchito ngati goitrogens omwe amatha kusokoneza ntchito ya chithokomiro ndikupanga mahomoni (,).
Komabe, pali maphunziro osiyanasiyana omwe akuwonetsa kuti soya alibe kapena imangokhala ndi vuto lochepetsetsa pantchito ya chithokomiro mwa anthu (32, 33, 34).
Kuphatikiza apo, anthu ambiri amakhala opanda mapuloteni a soya chifukwa cha phytoestrogen, chifukwa amaopa kuti phytoestrogens imatha kusokoneza mahomoni achilengedwe mthupi.
Phytoestrogens ndi mankhwala omwe amapezeka mwachilengedwe m'zomera ndipo amakhala ndi zinthu ngati estrogen zomwe zimamangirira zolandila za estrogen m'thupi lanu. Soy ndi gwero lodziwika bwino la awa ().
Komabe ufa wa soya amapangidwa kuchokera ku nyemba za soya zotsukidwa mu mowa ndi madzi, zomwe zimachotsa gawo labwino la phytoestrogen okhutira (,).
Mofananamo, amuna ambiri amadandaula kuti mapuloteni a soya amatha kuchepetsa kuchuluka kwa testosterone, koma kafukufuku sagwirizana ndi izi.
Kafukufuku wowunika akuwonetsa kuti ngakhale zakudya za soya kapena soya isoflavone zowonjezerazo sizimasintha testosterone mwa amuna ().
Pomaliza, zinthu za soya zimatsutsana chifukwa zimasinthidwa pafupipafupi (GMO). Pakadali pano palibe umboni wabwino woti kudya nyemba za soya zosinthika kumabweretsa mavuto ena poyerekeza ndi mitundu yosakhala ya GMO.
Zambiri mwazovuta za soya zimachitika chifukwa chodya soya wamba, makamaka ufa wa soya. Kafukufuku wowonjezereka akuyenera kuchitidwa pa ufa wa soy protein makamaka kuti awone momwe zimakhudzira thanzi.
ChiduleNgakhale pali zovuta zina pakudya soya, umboniwo ndiwofooka ndipo ukuwonetsa kuti anthu ambiri amatha kudya soya popanda vuto lililonse.
Mfundo Yofunika Kwambiri
Mapuloteni a soya ndi gwero lathunthu la mapuloteni. Itha kuthandizira kumanga kwa minofu koma osati komanso ma protein a whey.
Ponseponse, soya ndiotetezeka kwa anthu ambiri ndipo atha kupereka zabwino zathanzi, kuphatikizapo kuonda.
Ngati mumakonda kukoma kapena kudya zamasamba, pitilizani kuyesa mapuloteni a soya.