Matenda a Septicemia

Zamkati

• Nchiyani chimayambitsa septicemia?
• Kodi zizindikiro za septicemia ndi ziti?
• Zovuta za septicemia
• Sepsis
• Kusokonezeka
• Matenda ovuta kupuma (ARDS)
• Kodi septicemia imapezeka bwanji?
• Chithandizo cha septicemia
• Kodi pali njira iliyonse yopewera septicemia?
• Kodi malingaliro ake ndi otani?

Kodi septicemia ndi chiyani?

Septicemia ndimatenda akulu am'magazi. Amadziwikanso kuti poizoni wamagazi.

Septicemia imachitika matenda a bakiteriya kwina kulikonse mthupi, monga mapapu kapena khungu, amalowa m'magazi. Izi ndizowopsa chifukwa mabakiteriya ndi poizoni wawo amatha kunyamulidwa kudzera m'magazi kupita mthupi lanu lonse.

Septicemia imatha kuopseza moyo. Iyenera kuthandizidwa kuchipatala. Ngati sanalandire chithandizo, septicemia imatha kupita ku sepsis.

Septicemia ndi sepsis sizofanana. Sepsis ndi vuto lalikulu la septicemia. Sepsis imayambitsa kutupa mthupi lonse. Kutupa uku kumatha kuundana magazi ndikuletsa oxygen kuti isafikire ziwalo zofunika, zomwe zimapangitsa kuti ziwalo zilephereke.

National Institutes of Health akuti anthu opitilira 1 miliyoni aku America amadwala matenda amiseche chaka chilichonse. Pakati pa 28 ndi 50 peresenti ya odwalawa amatha kufa ndi vutoli.

Kutupa kumachitika ndikutsika kwambiri kwa magazi, kumatchedwa septic shock. Kusokonezeka kwa Septic kumapha nthawi zambiri.

Nchiyani chimayambitsa septicemia?

Septicemia imayambitsidwa ndi matenda m'thupi lina. Matendawa amakhala owopsa. Mitundu yambiri ya mabakiteriya imatha kubweretsa septicemia. Gwero lenileni la matenda nthawi zambiri silingadziwike. Matenda omwe amayamba chifukwa cha septicemia ndi awa:

• matenda opatsirana mumkodzo
• matenda am'mapapo, monga chibayo
• matenda a impso
• matenda m'mimba

Mabakiteriya ochokera kumatendawa amalowa m'magazi ndikuchulukirachulukira, ndikupangitsa zizindikiritso zamtsogolo.

Anthu omwe ali kale mchipatala chifukwa cha china chake, monga opaleshoni, ali pachiwopsezo chachikulu chotenga septicemia. Matenda achiwiri amatha kuchitika mchipatala. Matendawa nthawi zambiri amakhala owopsa chifukwa mabakiteriya amatha kukhala olimbana ndi maantibayotiki. Mulinso pachiwopsezo chachikulu chotenga septicemia ngati:

• kukhala ndi zilonda zazikulu kapena kutentha
• ali aang'ono kwambiri kapena okalamba kwambiri
• ali ndi chitetezo cha mthupi, chomwe chitha kuchitika chifukwa cha zinthu monga HIV kapena leukemia, kapena chithandizo chamankhwala monga chemotherapy kapena jakisoni wa steroid
• khalani ndi catheter wamkodzo
• ali ndi makina olowera mpweya wabwino

Kodi zizindikiro za septicemia ndi ziti?

Zizindikiro za septicemia nthawi zambiri zimayamba mwachangu kwambiri. Ngakhale m'magawo oyamba, munthu amatha kuwoneka wodwala kwambiri. Amatha kutsatira kuvulala, kuchitidwa opaleshoni, kapena matenda ena am'deralo, monga chibayo. Zizindikiro zoyambirira kwambiri ndi izi:

• kuzizira
• malungo
• kupuma mofulumira kwambiri
• kugunda kwamtima mwachangu

Zizindikiro zowopsa zimayamba kuonekera ngati septicemia ikupita popanda chithandizo choyenera. Izi ndi izi:

• kusokonezeka kapena kulephera kuganiza bwino
• nseru ndi kusanza
• madontho ofiira ofiira omwe amapezeka pakhungu
• kuchepetsa mkodzo voliyumu
• magazi osakwanira
• kugwedezeka

Ndikofunikira kuti mufike kuchipatala nthawi yomweyo ngati inu kapena munthu wina akuwonetsa zizindikiro za septicemia. Simuyenera kudikirira kapena kuyesa kuthana ndi vutoli kunyumba.

Zovuta za septicemia

Septicemia ili ndi zovuta zingapo. Zovuta izi zitha kupha ngati sizichiritsidwa kapena ngati mankhwala akuchedwa kwakanthawi.

Sepsis

Sepsis imachitika pamene thupi lanu limakhala ndi chitetezo champhamvu chamthupi. Izi zimabweretsa kutupa pathupi lonse. Amatchedwa sepsis kwambiri ngati amatsogolera ku chiwalo cholephera.

Anthu omwe ali ndi matenda osachiritsika ali pachiwopsezo chachikulu cha sepsis. Izi ndichifukwa choti ali ndi chitetezo chamthupi chofooka ndipo sangathe kulimbana ndi matendawa pawokha.

Kusokonezeka

Vuto limodzi la septicemia ndikutsika kwakukulu kwa magazi. Izi zimatchedwa septic shock. Poizoni wotulutsidwa ndi mabakiteriya m'magazi amatha kuyambitsa magazi kutsika kwambiri, komwe kumatha kuwononga ziwalo kapena minofu.

Matenda a Septic ndiwadzidzidzi kuchipatala. Anthu omwe amadwala matenda osokoneza bongo nthawi zambiri amasamalidwa kuchipatala. Mungafunike kuikidwa pa makina opumira, kapena makina opumira, ngati mukugwedezeka.

Matenda ovuta kupuma (ARDS)

Vuto lachitatu la septicemia ndi matenda opweteka kwambiri (ARDS). Izi ndizowopsa zomwe zimalepheretsa mpweya wokwanira kufikira m'mapapu ndi magazi anu. Nthawi zambiri zimabweretsa kuwonongeka kwamapapu kosatha. Zikhozanso kuwononga ubongo wanu, zomwe zingayambitse mavuto okumbukira.

Kodi septicemia imapezeka bwanji?

Kuzindikira septicemia ndi sepsis ndi ena mwa mavuto akulu omwe madokotala amakumana nawo. Kungakhale kovuta kupeza chifukwa chenicheni cha matendawa. Kuzindikira kumatenga mayesero osiyanasiyana.

Dokotala wanu adzayesa zizindikiro zanu ndikufunsani mbiri yanu yachipatala. Adzachita kuyeza thupi kuti ayang'ane kuthamanga kwa magazi kapena kutentha kwa thupi. Dotolo amathanso kuyang'ana zizindikilo za zinthu zomwe zimachitika kwambiri ndi septicemia, kuphatikiza:

• chibayo
• meninjaitisi
• cellulitis

Dokotala wanu angafune kuyesa mitundu ingapo yamadzi kuti athandizire kutsimikizira kuti ali ndi bakiteriya. Izi zingaphatikizepo izi:

• mkodzo
• zilonda zam'mimba ndi zilonda za pakhungu
• zinsinsi za kupuma
• magazi

Dokotala wanu amatha kuwona kuchuluka kwama cell anu ndi maplatelet komanso kuyitanitsa mayeso kuti mupimitse magazi anu.

Dokotala wanu amathanso kuyang'ana mpweya wa oxygen ndi kaboni dayokisaidi m'magazi anu ngati septicemia ikukupangitsani kupuma.

Ngati zizindikiro za matenda sizikuwonekera, dokotala wanu akhoza kuyitanitsa mayeso kuti ayang'ane kwambiri ziwalo ndi minofu, monga:

• X-ray
• MRI
• Kujambula kwa CT
• akupanga

Chithandizo cha septicemia

Septicemia yomwe yayamba kukhudza ziwalo kapena ziwalo zanu ndizodzidzimutsa kuchipatala. Ayenera kuthandizidwa kuchipatala. Anthu ambiri omwe ali ndi septicemia amaloledwa kuchiritsidwa ndikuchira.

Chithandizo chanu chimadalira pazinthu zingapo, kuphatikiza:

• zaka zanu
• thanzi lanu lonse
• momwe muliri
• kulolerana kwanu ndi mankhwala ena

Maantibayotiki amagwiritsidwa ntchito pochiza matenda omwe amayambitsa septicemia. Palibe nthawi yokwanira yodziwira mtundu wa mabakiteriya. Chithandizo choyambirira nthawi zambiri chimagwiritsa ntchito maantibayotiki "otakata". Izi zimapangidwa kuti zizithana ndi mabakiteriya osiyanasiyana nthawi imodzi. Maantibayotiki owoneka bwino atha kugwiritsidwa ntchito ngati mabakiteriya apadera atadziwika.

Mutha kupeza zamadzimadzi ndi mankhwala ena kudzera m'mitsempha kuti magazi anu aziyenda bwino kapena kupewa magazi kuundana. Muthanso kulandira mpweya kudzera pachisoti kapena makina opumira ngati mukumva kupuma chifukwa cha septicemia.

Kodi pali njira iliyonse yopewera septicemia?

Matenda a bakiteriya ndi omwe amachititsa septicemia. Onani dokotala nthawi yomweyo ngati mukuganiza kuti muli ndi vutoli. Ngati matenda anu atha kuchiritsidwa ndi maantibayotiki koyambirira, mutha kuteteza mabakiteriya kuti asalowe m'magazi anu. Makolo atha kuteteza ana ku septicemia powonetsetsa kuti akudziwika bwino ndi katemera wawo.

Ngati muli ndi chitetezo chamthupi chokhazikika, malangizo otsatirawa angathandize kupewa septicemia:

• pewani kusuta
• pewani mankhwala osokoneza bongo
• idyani chakudya chopatsa thanzi
• kuchita masewera olimbitsa thupi
• muzisamba m'manja nthawi zonse
• khalani kutali ndi anthu odwala

Kodi malingaliro ake ndi otani?

Ngati septicemia yapezeka msanga kwambiri, imatha kuchiritsidwa bwino ndi maantibayotiki. Kafukufuku akuyang'ana pakupeza njira zabwino zodziwira vutoli koyambirira.

Ngakhale mutalandira chithandizo, ndizotheka kuwonongeka kosatha kwa ziwalo. Izi ndizowona makamaka kwa anthu omwe akhalapo kale omwe amakhudza chitetezo cha mthupi lawo.

Pakhala zochitika zambiri zamankhwala pozindikira, kulandira chithandizo, kuwunika, ndi kuphunzitsa septicemia. Izi zathandiza kuchepetsa kufa kwa anthu. Malinga ndi kafukufuku wofalitsidwa ku Critical Care Medicine, kuchuluka kwa anthu akumwalira mchipatala kuchokera ku sepsis yayikulu kwatsika kuchokera pa 47% (pakati pa 1991 ndi 1995) mpaka 29% (pakati pa 2006 ndi 2009).

Ngati mukuyamba kukhala ndi zisonyezo za septicemia kapena sepsis mutatha opaleshoni kapena matenda, onetsetsani kuti mwalandira chithandizo chamankhwala nthawi yomweyo.